FAHAMU KUHUSU MZUNGUKO WA HEDHI NA MATATIZO YAKE (MENSTRUATION)
Asaalam alaykum warhmatullah wabarakatul ndugu Rafiki uliyeamua kuungana Nami kufanikisha zoezi hili la kuwasaidia wakina mama na wasichana wengi kupata elimu ili waweze kudumisha afya yao na kupata mzunguko wa hedhi ulio salama, napenda kukushukuru na kukuomba uendelee kuwa Nami kuweza kuwasaidia wakina mama na mungu atatulipa kutokana na juhudi zetu kuwasaidia wenye uhitaji
NINI MAANA YA MZUNGUKO WA HEDHI???
Ni mzunguko wa kila mwezi ambao husababisha kutokwa kwa damu kila mwezi ukeni kutokana na mimba kutotungwa,
~mzunguko wa damu umegawanyika katika maeneo makuu mawili( 1)MZUNGUKO WA DAMU UNAOPEVUSHA MAYAI (OVULATORY CYCLE)
(2)MZUNGUKO WA DAMU USIOPEVUSHA MAYAI (ANOVULATORY CYCLE)
Napenda tufahamu kwa kina mizunguko hii
MZUNGUKO WA HEDHI UNAOPEVUSHA MAYAI (OVULATORY CYCLE) ~katika mzunguko huu mwanamke hutokwa na ute ute wa Uzazi ambao unavutika na katika mzunguko huu mtu anaweza kupata ujauzito
MZUNGUKO WA HEDHI USIOPEVUSHA MAYAI (ANOVULATORY CYCLE) ~katika mzunguko huu mwanamke hatoki ute ute wa Uzazi hivyo hawezi kupata ujauzito
~ pamoja na mizunguko hii miwili kutofautiana mwanamke hupata hedhi kama kawaida hata hivyo mwanamke ambaye mzunguko wake wa Hedhi hapati ute ute wa Uzazi hawezi kupata ujauzito kutokana na mabadiliko ya mfumo wa homoni
pia napenda mfaham kuwa ute ute wa Uzazi umegawanyika katika Makundi makuu matatu ambayo ni (1)UTE MWEPESI
(2)UTE UNAOVUTIKA
(3)UTE MZITO
Mara nyingi wanawake wasiopevusha mayai hawawezi kupata ujauzito hivyo huwa hawapati ute wa Uzazi na pia wengine hupata ute mzito daima kama uchafu unaotoka ukeni Lakini wenyewe hauna harufu wala muwasho
JINSI YA KUTAMBUA MZUNGUKO WAKO WA HEDHI
~Kila mwezi ovari za mwanamke huzalisha yai moja ambalo Lina uwezo wa kukaa kwa muda wa masaa 36 ndani ya mirija ya Uzazi hivyo inapotokea yai hili halijarutubishwa ukuta wa mji wa Uzazi hubomoka na kutoka nje ya uke pamoja na damu kwa neno Moja tunasema siku za hedhi,
mzunguko wa hedhi huanza kuhesabiwa siku ya kwanza mwanamke anapoanza kupata siku zake,
Pia mzunguko wa hedhi uwe unaopevusha mayai au usiopevusha umegawanyika katika Makundi ya mizunguko mitatu yani MZUNGUKO MFUPI, MREFU NA WA KAWAIDA
~(1)MZUNGUKO MFUPI ~huu ni mzunguko wa siku 22_27
~(2)MZUNGUKO MREFU ~huu ni mzunguko wa siku 31_35
~(3)MZUNGUKO WA KAWAIDA ~huu ni mzunguko wa siku 28_30
JINSI YA KUSOMA MZUNGUKO WAKO
Tuchukulie mzunguko mfupi ambao ni siku 28
~siku ya kwanza mpaka ya tano huwa ni kipindi cha mwanamke kuingia katika mzunguko hivyo ni mwanzo wa mzunguko katika kipindi hiki ukuta wa mji wa mimba hubomoka na kutoka nnje pamoja na damu ukeni (siku ya hedhi) Katika kipindi hiki homoni za estrogen na progesterone huwa ndogo pia katika kipindi cha siku ya 6_10 ni kipindi ambacho ukuta wa Uzazi huanza kujengwa Tena kwa ajil ya kupokea kiini tete kipindi hiki mwanamke hawezi kupata mimba ila ni kipindi ambacho kinaelekea katika hatari hivyo katika kipindi hiki homoni za oestrogen huwa nyingi hivyo katika kipindi hiki yai huzalishwa (ovulation) siku ya kumi na moja ya mzunguko pia huweza kukaa kwa muda wa masaa 36 yani hutoka katika ovari na kusafiri katika mirija ya falopia mpaka siku ya kumi na nane na katika kipindi hiki homoni ya progesterone huzalishwa kwa wingi kwa ajili ya kutunza mji wa mimba pia homoni ya progesterone hupungua mwishoni mwa mzunguko yani kupungua huku husababisha mwanamke kuingia Tena katika mzunguko wa hedhi
~kipindi ambacho mwanamke ana breed hupata damu ya rangi nyekundu na huwa Ina mabonge kias kidogo na hutoka kiasi cha ML 35_50 kwa saa.
~kwa Kawaida ni kitu kizuri na cha kufurahia mwanamke kuona breed ila kutokana na matatizo wanayokutana nayo wanawake hujikuta wakichukia kuona siku zao kutokana na maumivu au adha mbalimbali wazipatazo. Ambazo ni
(1)MAUMIVU MAKALI WAKATI WA HEDHI
(2)KUKOSA HEDHI AU KUPATA KATIKA MPANGILIO USIO SAHIHI
(3)KUTOKWA NA DAMU NYINGI
Leo tuanzie hili suala la maumivu makali wakati wa hedhi na namna ya kutatua
MAUMIVU MAKALI WAKATI WA HEDHI (DYSMENORHOEA)
Maumivu wakati wakati wa hedhi ni suala linalo wakumba wanawake wengi, takriban asilimia 15 ya wanawake wote duniani hupata maumivu haya wakati wa hedhi.
Maumivu haya huwa makali kiasi kwamba humunyima mwanamke uhuru wa kufanya kazi zake za kila siku.
Research zinaonesha kwa baadhi ya wanawake maumivu haya hupungua baada ya kujifungua na wengine huendelea kupata maumivu haya mpaka kikomo cha hedhi.
CHANZO CHA MAUMIVU WAKATI WA HEDHI
Chanzo kikuu cha tatizo hili ni UWINGI WA HOMONI YA KIKE (oestrogen ), homoni hii ndio inayohusika na mfumo mzima wa mzunguko wa hedhi na inapozidi hupelekea kuongezeka kwa fat cells katika cell membrane zilizoko kwenye ukuta wa mimba (uterus) hivyo kupelekea uzalishwaji mkubwa wa chemikali ziitwazo prostaglandins.
MADHARA YA HIZI PROSTAGLANDINS
siku chache kabla ya kupata hedhi, ukuta wa ndani wa mfuko wa kizazi hutengeneza prostaglandins kwa wingi na chemikali hizi huvunjika mwanamke anapokuwa period, chemikali hizi huleta mambo yafuatayo;
1. hupunguza ukubwa wa mishipa ya damu iliyo katika mfuko wa kizazi hivyoo kupelekea misuli ya maeneo hayo kukunjana na kukakamaa na hivyo kupelekea maumivu makali wakati wa hedhi.
2. Baadhi ya chemikali hizi huingia kwenye mfumo wa damu na kupelekea mwanamke kupata kichefuchefu, kichwa kuuma, kutapika na wakati mwingine kuharisha.
NJIA HIZI ZA KUFANYA UEPUKANE NA TATIZO HILI:
1. Tumia vyakula vyenye mafuta kidogo.
unapotumia vyakula vyenye mafuta kidogo husaidia kupunguza kiwango cha cha mafuta kitumikacho kutengeneza chemikali hizi ziitwazo prostaglandins na hivyo kukufanya uepukane na maumivu haya wakati wa hedhi.
VYAKULA VYENYE MAFUTA KIDOGO
vyakula vyote vitokanavyo na mimea (plant based diet )
huwa na kiwango kidogo cha mafuta ikilinganishwa na vyakula vitokanavyo na wanyama kwahiyo Anza leo kutumia vyakula vitokanavyo na mimea.
lakini pia wakati wa upishi wa chakula weka mafuta kidogo katika chakula chako kuzuia uwingi wa mafuta utakaochukuliwa na mwili.
2. Kula vyakula vyenye nyuzinyuzi (high fiber diet)
Vyakula hivi hutumika kupunguza na pia kubalance homoni ya kike kwani oestrogen inapotoka kwenye damu huchukuliwa na ini na baadae kupita kwenye bile duct kuelekea kwenye utumbo, na huko ndiko aina hii ya homoni ilozidi hutolewa nje ya mwili kwa kutumia nyuzinyuzi zilizoko kwenye utumbo kwahiyo unapokuwa na nyuzinyuzi (fibers) nyingi ndivyo utaweza kukitoa kiwango kikubwa cha homoni hii iliyozidi hivyo ulaji wa vyakula vyenye nyuzinyuzi husaidia kwa kiasi kikubwa mwanamke kuepukana na tatizo hili, kwani unapokuwa na fibers chache ndivyo kiasi kikubwa cha homoni hii (oestrogen) kitakavyorudishwa mwilini.
VYAKULA VYENYE NYUZINYUZI
vyakula vifuatavyo huwa na kiwango kikubwa cha nyuzinyuzi au fibers;
maharage
spinach
carrot
mchicha
kunde na jamii zakee
viazi vitamu
matunda nk.
3. Epukana au tumia kidogo vyakula vitokanavyo na wananyama.
Vyakula hivi huwa na kiwango kikubwa cha mafuta na hivyoo kupelekea utengenezaji wa prostaglandins
Lakini vyakula hivi havina nyuzinyuzi zozote hivyo hupelekea urudishwaji wa homoni hii ya kike kwa kiasi kikubwa kutoka kwenye utumbo.
KWA WALIO TESEKA NA TATIZO HILI KWA MDA MREFU ANZA NA NJIA HII YA NNE, BAADA YA HAPO ENDELEA NA HIZO TATU ZA MWANZO.
4. SOY 500MG CAPSULES
Hii ni dawa asilia kabisa iliyotengenezwa kutokana na maharage ya soy na kuwekwa kitaalam katika mfumo wa vidonge dawa hii ina homoni za kike zilizotokana na mimea (phytooetrogens).
KAZI YA DAWA HII.
1.dawa hii husaidia kubalance homoni za kike
( through NEGATIVE FEEDBACK MECHANISM) na hivyo kufanya mtu kuwa na usawa katika homoni zake na kupelekea kuepukana na tatizo hili.
2. Husaidia kupunguza matatizo yatokanayo na kikomo cha hedhi
3. Humkinga mwanamke asipate kansa zitokanazo na kuzidi kwa homoni za kike kama vile;
Kansa ya matiti
kansa ya shingo ya kizazi
kansa ya utumbo nk.
NOTED :Ikumbukwe kuwa kupata maumivu wakati wa hedhi ni tatizo na sio kawaida kama inavyosemekana hivyo tumia njia hizi ambazo zinaungwa mkono na shirika la afya duniani (WHO) na shirika la kansa duniani kwani hupunguza kwa kiasi kikubwa kansa zitokanazo na KUZIDI KWA HOMONI YA KIKE
Asante Kwa kuwa pamoja nami Rafiki naomba uendelee kutembelea page hii kila siku na wape taarifa ndugu na jamaa zako waje tujifunze pamoja pia kama utahitaji Ushauri au utakuwa na la kunishauri naomba uniandikie ujumbe kupitia namba na email yangu hapo chini
KUSOMA ZAIDI MAKALA ZA AFYA TEMBELEA KATIKA BLOG HII
naythamhealthcare.blogspot.com
Imeandikwa na Dr Naytham S Masoud
Email nsalum998@gmail.com
+255623026602/+255746465095
TAFADHALI SHARE NA LIKE BLOG HII
Asaalam alaykum warhmatullah wabarakatul ndugu Rafiki uliyeamua kuungana Nami kufanikisha zoezi hili la kuwasaidia wakina mama na wasichana wengi kupata elimu ili waweze kudumisha afya yao na kupata mzunguko wa hedhi ulio salama, napenda kukushukuru na kukuomba uendelee kuwa Nami kuweza kuwasaidia wakina mama na mungu atatulipa kutokana na juhudi zetu kuwasaidia wenye uhitaji
NINI MAANA YA MZUNGUKO WA HEDHI???
Ni mzunguko wa kila mwezi ambao husababisha kutokwa kwa damu kila mwezi ukeni kutokana na mimba kutotungwa,
~mzunguko wa damu umegawanyika katika maeneo makuu mawili( 1)MZUNGUKO WA DAMU UNAOPEVUSHA MAYAI (OVULATORY CYCLE)
(2)MZUNGUKO WA DAMU USIOPEVUSHA MAYAI (ANOVULATORY CYCLE)
Napenda tufahamu kwa kina mizunguko hii
MZUNGUKO WA HEDHI UNAOPEVUSHA MAYAI (OVULATORY CYCLE) ~katika mzunguko huu mwanamke hutokwa na ute ute wa Uzazi ambao unavutika na katika mzunguko huu mtu anaweza kupata ujauzito
MZUNGUKO WA HEDHI USIOPEVUSHA MAYAI (ANOVULATORY CYCLE) ~katika mzunguko huu mwanamke hatoki ute ute wa Uzazi hivyo hawezi kupata ujauzito
~ pamoja na mizunguko hii miwili kutofautiana mwanamke hupata hedhi kama kawaida hata hivyo mwanamke ambaye mzunguko wake wa Hedhi hapati ute ute wa Uzazi hawezi kupata ujauzito kutokana na mabadiliko ya mfumo wa homoni
pia napenda mfaham kuwa ute ute wa Uzazi umegawanyika katika Makundi makuu matatu ambayo ni (1)UTE MWEPESI
(2)UTE UNAOVUTIKA
(3)UTE MZITO
Mara nyingi wanawake wasiopevusha mayai hawawezi kupata ujauzito hivyo huwa hawapati ute wa Uzazi na pia wengine hupata ute mzito daima kama uchafu unaotoka ukeni Lakini wenyewe hauna harufu wala muwasho
JINSI YA KUTAMBUA MZUNGUKO WAKO WA HEDHI
~Kila mwezi ovari za mwanamke huzalisha yai moja ambalo Lina uwezo wa kukaa kwa muda wa masaa 36 ndani ya mirija ya Uzazi hivyo inapotokea yai hili halijarutubishwa ukuta wa mji wa Uzazi hubomoka na kutoka nje ya uke pamoja na damu kwa neno Moja tunasema siku za hedhi,
mzunguko wa hedhi huanza kuhesabiwa siku ya kwanza mwanamke anapoanza kupata siku zake,
Pia mzunguko wa hedhi uwe unaopevusha mayai au usiopevusha umegawanyika katika Makundi ya mizunguko mitatu yani MZUNGUKO MFUPI, MREFU NA WA KAWAIDA
~(1)MZUNGUKO MFUPI ~huu ni mzunguko wa siku 22_27
~(2)MZUNGUKO MREFU ~huu ni mzunguko wa siku 31_35
~(3)MZUNGUKO WA KAWAIDA ~huu ni mzunguko wa siku 28_30
JINSI YA KUSOMA MZUNGUKO WAKO
Tuchukulie mzunguko mfupi ambao ni siku 28
~siku ya kwanza mpaka ya tano huwa ni kipindi cha mwanamke kuingia katika mzunguko hivyo ni mwanzo wa mzunguko katika kipindi hiki ukuta wa mji wa mimba hubomoka na kutoka nnje pamoja na damu ukeni (siku ya hedhi) Katika kipindi hiki homoni za estrogen na progesterone huwa ndogo pia katika kipindi cha siku ya 6_10 ni kipindi ambacho ukuta wa Uzazi huanza kujengwa Tena kwa ajil ya kupokea kiini tete kipindi hiki mwanamke hawezi kupata mimba ila ni kipindi ambacho kinaelekea katika hatari hivyo katika kipindi hiki homoni za oestrogen huwa nyingi hivyo katika kipindi hiki yai huzalishwa (ovulation) siku ya kumi na moja ya mzunguko pia huweza kukaa kwa muda wa masaa 36 yani hutoka katika ovari na kusafiri katika mirija ya falopia mpaka siku ya kumi na nane na katika kipindi hiki homoni ya progesterone huzalishwa kwa wingi kwa ajili ya kutunza mji wa mimba pia homoni ya progesterone hupungua mwishoni mwa mzunguko yani kupungua huku husababisha mwanamke kuingia Tena katika mzunguko wa hedhi
~kipindi ambacho mwanamke ana breed hupata damu ya rangi nyekundu na huwa Ina mabonge kias kidogo na hutoka kiasi cha ML 35_50 kwa saa.
~kwa Kawaida ni kitu kizuri na cha kufurahia mwanamke kuona breed ila kutokana na matatizo wanayokutana nayo wanawake hujikuta wakichukia kuona siku zao kutokana na maumivu au adha mbalimbali wazipatazo. Ambazo ni
(1)MAUMIVU MAKALI WAKATI WA HEDHI
(2)KUKOSA HEDHI AU KUPATA KATIKA MPANGILIO USIO SAHIHI
(3)KUTOKWA NA DAMU NYINGI
Leo tuanzie hili suala la maumivu makali wakati wa hedhi na namna ya kutatua
MAUMIVU MAKALI WAKATI WA HEDHI (DYSMENORHOEA)
Maumivu wakati wakati wa hedhi ni suala linalo wakumba wanawake wengi, takriban asilimia 15 ya wanawake wote duniani hupata maumivu haya wakati wa hedhi.
Maumivu haya huwa makali kiasi kwamba humunyima mwanamke uhuru wa kufanya kazi zake za kila siku.
Research zinaonesha kwa baadhi ya wanawake maumivu haya hupungua baada ya kujifungua na wengine huendelea kupata maumivu haya mpaka kikomo cha hedhi.
CHANZO CHA MAUMIVU WAKATI WA HEDHI
Chanzo kikuu cha tatizo hili ni UWINGI WA HOMONI YA KIKE (oestrogen ), homoni hii ndio inayohusika na mfumo mzima wa mzunguko wa hedhi na inapozidi hupelekea kuongezeka kwa fat cells katika cell membrane zilizoko kwenye ukuta wa mimba (uterus) hivyo kupelekea uzalishwaji mkubwa wa chemikali ziitwazo prostaglandins.
MADHARA YA HIZI PROSTAGLANDINS
siku chache kabla ya kupata hedhi, ukuta wa ndani wa mfuko wa kizazi hutengeneza prostaglandins kwa wingi na chemikali hizi huvunjika mwanamke anapokuwa period, chemikali hizi huleta mambo yafuatayo;
1. hupunguza ukubwa wa mishipa ya damu iliyo katika mfuko wa kizazi hivyoo kupelekea misuli ya maeneo hayo kukunjana na kukakamaa na hivyo kupelekea maumivu makali wakati wa hedhi.
2. Baadhi ya chemikali hizi huingia kwenye mfumo wa damu na kupelekea mwanamke kupata kichefuchefu, kichwa kuuma, kutapika na wakati mwingine kuharisha.
NJIA HIZI ZA KUFANYA UEPUKANE NA TATIZO HILI:
1. Tumia vyakula vyenye mafuta kidogo.
unapotumia vyakula vyenye mafuta kidogo husaidia kupunguza kiwango cha cha mafuta kitumikacho kutengeneza chemikali hizi ziitwazo prostaglandins na hivyo kukufanya uepukane na maumivu haya wakati wa hedhi.
VYAKULA VYENYE MAFUTA KIDOGO
vyakula vyote vitokanavyo na mimea (plant based diet )
huwa na kiwango kidogo cha mafuta ikilinganishwa na vyakula vitokanavyo na wanyama kwahiyo Anza leo kutumia vyakula vitokanavyo na mimea.
lakini pia wakati wa upishi wa chakula weka mafuta kidogo katika chakula chako kuzuia uwingi wa mafuta utakaochukuliwa na mwili.
2. Kula vyakula vyenye nyuzinyuzi (high fiber diet)
Vyakula hivi hutumika kupunguza na pia kubalance homoni ya kike kwani oestrogen inapotoka kwenye damu huchukuliwa na ini na baadae kupita kwenye bile duct kuelekea kwenye utumbo, na huko ndiko aina hii ya homoni ilozidi hutolewa nje ya mwili kwa kutumia nyuzinyuzi zilizoko kwenye utumbo kwahiyo unapokuwa na nyuzinyuzi (fibers) nyingi ndivyo utaweza kukitoa kiwango kikubwa cha homoni hii iliyozidi hivyo ulaji wa vyakula vyenye nyuzinyuzi husaidia kwa kiasi kikubwa mwanamke kuepukana na tatizo hili, kwani unapokuwa na fibers chache ndivyo kiasi kikubwa cha homoni hii (oestrogen) kitakavyorudishwa mwilini.
VYAKULA VYENYE NYUZINYUZI
vyakula vifuatavyo huwa na kiwango kikubwa cha nyuzinyuzi au fibers;
maharage
spinach
carrot
mchicha
kunde na jamii zakee
viazi vitamu
matunda nk.
3. Epukana au tumia kidogo vyakula vitokanavyo na wananyama.
Vyakula hivi huwa na kiwango kikubwa cha mafuta na hivyoo kupelekea utengenezaji wa prostaglandins
Lakini vyakula hivi havina nyuzinyuzi zozote hivyo hupelekea urudishwaji wa homoni hii ya kike kwa kiasi kikubwa kutoka kwenye utumbo.
KWA WALIO TESEKA NA TATIZO HILI KWA MDA MREFU ANZA NA NJIA HII YA NNE, BAADA YA HAPO ENDELEA NA HIZO TATU ZA MWANZO.
4. SOY 500MG CAPSULES
Hii ni dawa asilia kabisa iliyotengenezwa kutokana na maharage ya soy na kuwekwa kitaalam katika mfumo wa vidonge dawa hii ina homoni za kike zilizotokana na mimea (phytooetrogens).
KAZI YA DAWA HII.
1.dawa hii husaidia kubalance homoni za kike
( through NEGATIVE FEEDBACK MECHANISM) na hivyo kufanya mtu kuwa na usawa katika homoni zake na kupelekea kuepukana na tatizo hili.
2. Husaidia kupunguza matatizo yatokanayo na kikomo cha hedhi
3. Humkinga mwanamke asipate kansa zitokanazo na kuzidi kwa homoni za kike kama vile;
Kansa ya matiti
kansa ya shingo ya kizazi
kansa ya utumbo nk.
NOTED :Ikumbukwe kuwa kupata maumivu wakati wa hedhi ni tatizo na sio kawaida kama inavyosemekana hivyo tumia njia hizi ambazo zinaungwa mkono na shirika la afya duniani (WHO) na shirika la kansa duniani kwani hupunguza kwa kiasi kikubwa kansa zitokanazo na KUZIDI KWA HOMONI YA KIKE
Asante Kwa kuwa pamoja nami Rafiki naomba uendelee kutembelea page hii kila siku na wape taarifa ndugu na jamaa zako waje tujifunze pamoja pia kama utahitaji Ushauri au utakuwa na la kunishauri naomba uniandikie ujumbe kupitia namba na email yangu hapo chini
KUSOMA ZAIDI MAKALA ZA AFYA TEMBELEA KATIKA BLOG HII
naythamhealthcare.blogspot.com
Imeandikwa na Dr Naytham S Masoud
Email nsalum998@gmail.com
+255623026602/+255746465095
TAFADHALI SHARE NA LIKE BLOG HII
Machapisho
Hakuna maoni :
Chapisha Maoni